Jesienią ubiegłego roku rozpoczęły się testy nowego stoiska dla sprzedających kwiaty na Rynku Głównym. Zakończył się etap przyjmowania uwag dotyczących prototypu, które są teraz analizowane i w uzgodnionym zakresie zostaną wdrożone do projektu. Ale testy nowego stoiska trwają nadal – kwiaciarki obserwują, jak sprawdza się ono w różnych warunkach atmosferycznych.
Targowisko kwiaciarek na rynku to formalnie najmniejszy spośród piętnastu miejskich placów handlowych, a możliwość kupienia kwiatów w sercu miasta jest ważnym elementem kulturowego pejzażu – częścią niematerialnego dziedzictwa Krakowa.
Wielu mieszkańców oraz gości kojarzy stoiska z charakterystycznymi parasolkami, ale zapisy tzw. uchwały krajobrazowej, które weszły w życie w ubiegłym roku, a także obowiązujące wcześniej przepisy parku kulturowego Stare Miasto, spowodowały konieczność znalezienia nowej, zgodnej z przepisami i jednocześnie odpowiadającej na potrzeby sprzedających formy dla stoisk z kwiatami na Rynku Głównym. Dlatego został opracowany testowy model nowego stoiska. Jego przygotowaniu towarzyszyły regularne konsultacje projektantów − firmy LATALAdesign z miastem, kwiaciarkami, plastykiem miasta, miejskim i wojewódzkim konserwatorem zabytków, a także z przedstawicielami środowiska architektów.
Stoisko na każda pogodę
Nowe stoisko ma lekką, ażurową formę, jego wygląd koresponduje z fasadami kamienic w pierzejach oraz fasadą Sukiennic. Nie zaburza też osi widokowych. Dzięki modułowości jest wielofunkcyjne, a także przygotowane do prowadzenia działalności i przechowywania delikatnych kwiatów niezależnie od warunków atmosferycznych, na czym szczególnie zależało sprzedającym.
Testy prototypu rozpoczęły się jesienią 2022 r. Początkowo miały potrwać do końca ubiegłego roku, ale po zebraniu uwag stwierdzono, że ważne jest sprawdzenie funkcjonalności stoiska w różnych warunkach atmosferycznych, także w trakcie upałów.
Dotychczasowe wnioski
A jakie wnioski płyną z dotychczasowego testowania? W zgodnej opinii służb konserwatorsko-architektonicznych projektanci stoiska podjęli się niezwykle trudnego zadania polegającego na wprowadzeniu do historycznej przestrzeni rynku nowego obiektu, którego forma nie może stać się elementem dominującym. Sprzedający kwiaty zwrócili uwagę na zdecydowaną poprawę komfortu pracy, pozytywnie ocenili też zastosowane rozwiązania architektoniczne czy funkcjonalne, wpływające na codzienne użytkowanie.
Przygotowanie nowego stoiska od początku było procesem opartym na modelu partycypacji i współpracy, dlatego każdy mógł zgłosić opinie dotyczące prototypu. Do 30 grudnia 2022 r. zbierało je Krakowskie Forum Kultury. Ponad 70 proc. zgłoszonych opinii to uwagi pozytywne.
Co warto zmodyfikować?
W wyniku zebranych dotychczas opinii i uwag oraz, co trzeba podkreślić, regularnych spotkań użytkowników stoisk, projektantów oraz służb miejskich zaangażowanych w ten proces wypracowano listę zmian, które warto wdrożyć do projektu, żeby dodatkowo poprawić ich funkcjonalność, a także zachować nawiązania do tradycji, które cenią mieszkańcy i goście odwiedzający miasto.
Uznano między innymi, że nowe stoisko powinno być zbliżone do formy tradycyjnego straganu, a nie pawilonu. Ma to na celu podkreślenie funkcji stoiska jako straganu handlowego nakierowanego na bezpośredni kontakt z klientem. Zgłaszający uwagi postulowali też zastosowanie odpowiedniego zadaszenia w formie parasoli przy stoiskach – byłoby to nawiązaniem do tradycji handlowych tego miejsca, a przyjęcie takiego rozwiązania mogłoby również dodać lekkości w odbiorze formy i gabarytów stoiska.
Docelowo projektanci uwzględnią także miedzy innymi uwagi dotyczące korekty wysokości stoiska i zaakcentowania roślinnych motywów kwiatowych nawiązujących do twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Stoisko powinno być maksymalnie przezierne, w związku z powyższym prezentowane obecnie zastosowanie lameli zostanie ograniczone.
Kontynuacja testów
− Zdajemy sobie sprawę, że nowe stoiska w tak ważnym punkcie miasta, jakim jest Rynek Główny, to duża i ważna zmiana zarówno dla sprzedających kwiaty, jak też dla przyzwyczajonych do dotychczasowej formuły mieszkańców i odwiedzających miasto gości. Zależy nam więc na pogodzeniu potrzeb wszystkich tych grup z dbałością o przestrzeń i koniecznością dostosowania się do obowiązujących przepisów. Przedłużenie testów traktujemy jako wyraz troski o formę i walory estetyczne kulturowego krajobrazu Rynku Głównego. Równie istotne jest sprawdzenie codziennej eksploatacji modelu w zakresie jego przydatności, funkcjonalności, wytrzymałości na warunki atmosferyczne i wygody użytkowników. Kwiaciarki mogą używać stoiska rotacyjnie, prowadząc z niego bieżący handel. Pomoże to w wypracowaniu dalszych możliwych korekt i ewentualnych poprawek technicznych – tłumaczy Katarzyna Olesiak, dyrektorka Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa.
Po zebraniu oraz przeanalizowaniu uwag i wniosków zostaną podjęte dalsze decyzje związane z użytkowaniem i lokalizacją nowych stoisk (w planach jest ich siedem), które docelowo mają zastąpić dotychczasowe stragany. Ostateczna forma i to, kiedy wszystkie nowe stoiska pojawią się na Rynku Głównym, uzależnione będzie od przeprowadzonych testów, naniesienia uwag w projekcie, oszacowania kosztów, jak też zabezpieczenia odpowiednich funduszy w budżecie miasta.